Inhoud :
Overstroming is het tijdelijk onder water staan van land dat normaal niet onder water staat.
Overstromingen kunnen verschillende oorzaken hebben:
Op basis van deze basisaanpak kan een eerste typologie van overstromingen worden opgesteld:
Of overstromingen door regenwater uit rioolstelsels al dan niet worden gerekend tot het algemene fenomeen dat bekend staat als overstromingen, hangt af van de auteur en zelfs van de regelgeving.
In termen van operationele overstromingsvoorspelling en crisismanagementparaatheid classificeert het Ministerie van Milieu plotselinge overstromingen als overstromingen in stroomgebieden met een reactietijd tussen 2 uur (waaronder alleen zeer specifieke lokale systemen kunnen worden gebruikt om overstromingen te voorspellen) en een half dozijn uur (waarna traditionele overstromingsvoorspellingen worden toegepast).
Naast overstromingen die direct of indirect worden veroorzaakt door regenval, is er ook nog het geval van overstroming op zee, die het gevolg is van een tijdelijke of permanente stijging van het zeeniveau; dit wordt behandeld in een specifieke factsheet.
Overstromingsgevaar is het belangrijkste natuurlijke gevaar in Frankrijk wat betreft het aantal getroffen gemeenten (bijna de helft van alle gemeenten, in verschillende mate, waaronder 300 agglomeraties), de omvang van de overstromingsgevoelige gebieden (5% van het Franse vasteland, volgens het verslag over de voorlopige overstromingsrisicobeoordeling (EPRI) 2011, dat tot doel heeft de potentiële risico's van extreme overstromingen te beoordelen, wat vervolgens leidt tot de transparantie van waterbouwkundige constructies), de bevolking die in deze gebieden woont (volgens het Observatoire des territoires 9% van de bevolking in 2006 voor gebeurtenissen die min of meer honderdjarig zijn; volgens EPRI 2011, 16,8 miljoen permanente inwoners op het Franse vasteland en minstens 9 miljoen banen), de frequentie en de omvang van de schade die het veroorzaakt. Er is dus een breed scala aan schade, van slachtoffers (doden en gewonden) in het geval van de ernstigste rampen, tot directe of indirecte schade; het is in feite de belangrijkste oorzaak van schadevergoeding voor natuurrampen (55% van het totaal, vóór droogte, die goed is voor 41%).
Ter illustratie: het onderstaande rapport geeft een gedetailleerd overzicht van de materiële schade die is veroorzaakt door de overstromingen van december 2003 in 24 departementen in het zuidoosten van Frankrijk; naast de menselijke tol (7 doden; 27.000 evacuaties) moet de oorspronkelijke schatting van 1,092 miljard euro worden opgeteld bij de kosten van interventies, indirecte gevolgen, enz.
Het risico op overstromingen is direct gekoppeld aan neerslag: zomerse onweersbuien die hevige, lokale regenval veroorzaken; onweersbuien in de herfst, vooral langs de Middellandse Zeekust, maar waarvan de effecten in de hele zuidelijke helft van het land voelbaar zijn; oceaanregen die in de winter en lente overstromingen veroorzaakt, vooral in het noorden en westen van Frankrijk; en plotselinge sneeuwsmelt, die soms een versterkende rol speelt, vooral bij langdurige en hevige regenval. Afhankelijk van hun grootte kunnen stroomgebieden reageren met verschillende soorten overstromingen, afhankelijk van de intensiteit, duur en verspreiding van de neerslag.
Het risico kan worden vergroot afhankelijk van de helling van het stroomgebied en het vegetatiedek, die de afvloeiing versnellen of vertragen, de absorptie- en infiltratiecapaciteit van de bodem (die ook het grondwater voedt) en vooral de menselijke activiteit, die de afvloeiingsomstandigheden wijzigt ... of zich vestigt in bijzonder kwetsbare gebieden.
Specifieke fenomenen, die vaak moeilijk te voorspellen zijn, kunnen het risiconiveau plaatselijk ook aanzienlijk verhogen, of ze nu natuurlijk zijn (bijvoorbeeld het breken van gletsjers) of door de mens veroorzaakt (doorbreken van dijken, enz.).
Naast het ter beschikking stellen van kaarten van het stijgende grondwaterpeil voor elke gemeente op een speciale website (zie § 3.1 hieronder), geeft het Bureau de recherches géologiques et minières (BRGM) een uitgebreide presentatie van het fenomeen en de oorzaken ervan, de belangrijkste gevolgen voor gebouwen en infrastructuur, en de voorzorgsmaatregelen die moeten worden genomen in gebieden die a priori kwetsbaar zijn. Het geeft ook een typologie van de overeenkomstige overstromingen en analyseert het gedrag van de twee belangrijkste soorten watervoerende lagen: grondwater in sedimentaire formaties en grondwater dat zich bevindt in scheuren en breuken in harde basementrotsen.
Laaglandrivieren hebben te maken met traag stijgende overstromingen, waardoor overstromingswaarschuwingen over het algemeen kunnen worden gegeven en mensen die gevaar lopen kunnen worden geëvacueerd. Toch komt de veiligheid van mensen soms in het gedrang, meestal doordat instructies niet worden opgevolgd of doordat men zich niet bewust is van het risico, met name door de snelheid van het water in de stroomgebieden (men schat bijvoorbeeld dat de reislimiet voor een kind 50 cm water is of een stroomsnelheid van minder dan 50 cm/s).
Gezien de oppervlakte hebben deze overstromingen vaak zeer ernstige economische gevolgen, vooral omdat de overstromingen meerdere dagen of zelfs weken kunnen aanhouden en aanzienlijke schade aan eigendommen, ernstige verstoring van activiteiten, gezondheidsproblemen en soms ernstige psychologische schade kunnen veroorzaken.
Tijdens een overstroming kan elke waterloop zijn gewone bedding (of kleine bedding) verlaten, waarvan de capaciteit meestal beperkt is tot overstromingen met een terugkeerperiode van ongeveer 1 tot 5 jaar, om de grote bedding op de bodem van de vallei geheel of gedeeltelijk in te nemen, die een zogenaamde expansiezone vormt en door zijn wateropslagcapaciteit bijdraagt tot een zekere vermindering van het debiet stroomafwaarts. Wanneer het hoogste water zich terugtrekt, laat het sporen achter die bekend staan als overstromingswater: sporen op muren, afval dat aan takken blijft hangen, enzovoort.
2.3 Overstromingen
Wat stortvloeden onderscheidt van laaglandrivieroverstromingen - meestal omschreven als "vloeibare" overstromingen - is niet alleen het onderscheid op basis van de dynamiek van de overstroming (tijd tussen regenval en stijgend water), maar ook de grove vaste lading die het afvloeiende water vergezelt en de gevolgen voor blootgestelde mensen en eigendommen aanzienlijk verergert.
Hoe steiler de helling, hoe zwaarder de stroming:
Soorten waterlopen, transportmechanismen van vaste stoffen en soorten overstromingen / L. Besson en M. Meunier 1995
Terwijl fijne materialen die door suspensie worden getransporteerd over het algemeen niet erg schadelijk zijn, kan hetzelfde niet worden gezegd van sedimenten die worden getransporteerd door bedding- of puinstromen, die ook de bedding kunnen doen stijgen en vervolgens splijten, of de loop van de stroomafwaarts uitstromende rivier kunnen belemmeren; bovendien heeft afvloeiend water een aanzienlijk eroderend vermogen, waardoor het de oevers (en zelfs hellingen) kan doen schuren en aardverschuiven.
Ten slotte kan het transport van hout en ander puin door de vloed de gevolgen van stortvloeden aanzienlijk verergeren doordat rivierbeddingen of -structuren, met name oversteekplaatsen, geblokkeerd raken en het water naar ongebruikelijke gebieden stroomt; dammen die ontstaan door de opeenhoping van drijvend materiaal (logjams) kunnen altijd breken en verwoestende overstromingen stroomafwaarts veroorzaken die moeilijk te voorspellen zijn.
Torrent du Manival in de vallei van Grésivaudan (oostelijke hellingen van het Chartreuse-massief) © S. Gominet
Torrents bevinden zich aan de kop van het stroomgebied, waar de hellingen het steilst zijn (>6%): met zeer onregelmatige, vaak intermitterende stromingen, varieert de reactie van een torrent op regenval afhankelijk van de intensiteit, de duur en het tijdstip van de regenval, de geologische aard en erosiegevoeligheid van het doorkruiste land, en de staat van de vegetatie of bosbedekking in het stroomgebied. De getransporteerde materialen hopen zich op in de alluviale kegel als gevolg van een plotselinge daling van de helling, en de hele kegel kan worden weggevaagd door opeenvolgende overstromingen als er geen maatregelen worden genomen.
Onmiddellijk stroomafwaarts vormen bergrivieren een categorie waterlopen die het midden houdt tussen bergstromen en rivieren; met lagere hellingen dan bergstromen (een paar %) kunnen ze nog steeds het toneel zijn van hypergeconcentreerde stromingen; Ze kunnen onderhevig zijn aan snelle overstromingen en plotse overstromingen, intense schuring en/of vaste afzettingen in zowel de kleine als de grote rivierbedding - deze tegengestelde fenomenen kunnen zich na elkaar voordoen in hetzelfde riviertraject, tijdens dezelfde overstroming, waardoor de kleine rivierbedding over de grote rivierbedding dwaalt - en het ontstaan van stuwdammen, vooral wanneer de structuren onvoldoende gedimensioneerd of slecht ontworpen zijn.
Let op het speciale geval van bergrivieren voor hun stroomopwaartse delen en bergstromen wanneer hun stroomgebieden gedeeltelijk uit gletsjers bestaan: deze waterlopen kunnen onderhevig zijn aan plotselinge variaties in debiet en transport van vaste stoffen volgens de gevaren die eigen zijn aan het leven op gletsjers (zie gegevensblad RN 5: Sneeuw, lawines en gletsjerrisico's).
In de gids die onlangs door het Ministerie van Milieu is gepubliceerd in de serie Construire en montagne (bouwen in de bergen) (zie § 3.6 hieronder), met name in de hoofdstukken 1 en 2, worden de verschijnselen die gepaard gaan met stortvloeden en het verschil met overstromingen in laaglandgebieden nader toegelicht en geïllustreerd met talrijke voorbeelden, vaak van rampen.
Afvloeiing is de ongeorganiseerde stroom van water over een stroomgebied na regenval of het plotselinge smelten van sneeuw. Het blijft bestaan tot het een rivier, een riool of een moeras bereikt. Het heeft een natuurlijke en/of door de mens veroorzaakte oorsprong en gaat vaak gepaard met erosieverschijnselen, hetzij wijdverspreid of meer geconcentreerd (bijvoorbeeld in de vorm van modderstromen).
Gezien het belang van dit risico en de mogelijkheden voor actie op lokaal niveau, is er een speciale sectie van het Memento aan gewijd.
Het effect van klimaatverandering moet worden beoordeeld voor de 2 componenten van overstromingen: de vloeistofcomponent enerzijds en de vaste transportcomponent anderzijds.
Wat de recente overstromingen betreft, zijn de meeste deskundigen van mening dat het uitzonderlijke karakter dat er maar al te vaak aan wordt toegeschreven, in feite het gevolg is van een gebrek aan kennis van historische overstromingen en een onderschatting van de piekdebieten die in aanmerking worden genomen (rekening houdend met bijvoorbeeld te korte hydrologische of meteorologische reeksen waar die bestaan). De toename van de schade is in wezen het gevolg van de aanzienlijke toename van de kwetsbaarheid in de afgelopen decennia, waarbij de mogelijke gevolgen van klimaatverandering over het algemeen niet te onderscheiden zijn van het betrouwbaarheidsinterval of de onzekerheidsmarge waarmee elke bepaling van een overstromingsdebiet gepaard zou moeten gaan.
Waarnemingen na bepaalde stortvloeden, waarvan sommige op grote hoogte plaatsvinden, met name in Zwitserland en de noordelijke Alpen, suggereren dat nieuwe bronnen van materiaal worden gemobiliseerd om het transport van vaste stoffen te vergroten, bijvoorbeeld als gevolg van het plaatselijk verdwijnen van sneeuw of het begin van het ontdooien van permafrost (grond die permanent bevroren blijft, hoewel de oppervlaktelaag in de zomer kan ontdooien en vervolgens tijdens het koude seizoen weer bevriest).
De moeilijkheid bij het maken van voorspellingen voor de toekomst ligt in het feit dat de respons van een rivier op identieke neerslaggebeurtenissen heel verschillend kan zijn als de initiële omstandigheden verschillen: geologische aard van het land, oppervlaktegesteldheid van de hellingen, toestand van het plantendek, initiële verzadiging van de bodem, mate van sneeuwbedekking, antropogene factoren (met inbegrip van in het bijzonder patronen van landgebruik).
Aan de andere kant is het gemakkelijker voor te stellen dat de volumes die gemobiliseerd kunnen worden, voornamelijk in de vorm van puinstromen, of zelfs beddinglading, door bergstromen waarvan het stroomgebied gedeeltelijk op hoogte ligt, zeer waarschijnlijk zullen toenemen door de beschikbaarheid van morene-achtig materiaal, steenslag, of zelfs materiaal dat afkomstig is van mogelijke destabilisatie van hellingen als gevolg van het ontdooien van het oppervlak of het smelten van permafrost en, afhankelijk van de gevoeligheid van de bodem, het terugtrekken van gletsjers.
Aanvankelijk was watergovernance vooral gericht op het oplossen van conflicten over het gebruik van water, en dus over de juiste en eerlijke verdeling of het vrije verkeer ervan; gaandeweg kwamen daar andere belangen bij, zoals de waarde van water voor visteelt, de bescherming van bevolkingen tegen overstromingen door grote werken, enzovoort.
Het waterbeleid is dus een globaal beleid geworden dat een aantal doelstellingen samenbrengt met als doel een evenwichtig en duurzaam beheer van de hulpbron (artikel L.211-1 Om dit te bereiken is de governance gestructureerd, met name op het niveau van de stroomgebieden (met wateragentschappen, masterplannen voor waterontwikkeling en -beheer (SDAGE), enz.) en de deelstroomgebieden (met plannen voor waterontwikkeling en -beheer (SAGE), enz.), om de vele potentiële spelers bij de besluitvorming te betrekken en hun acties te coördineren. Het overstromingspreventiebeleid maakt deel uit van dit algemene kader, dat in toenemende mate op Europees niveau wordt gedefinieerd.
Zoals voor de meeste risico's geldt, is overstromingspreventie gebaseerd op gebeurtenissen en in wezen gebouwd op feedback van opeenvolgende rampen, waarvan er de afgelopen decennia relatief veel zijn geweest.
Momenteel wordt de Europese richtlijn van 2007 inzake overstromingsrisicobeoordeling en -beheer ten uitvoer gelegd, met 2015 als uiterste termijn (artikelen L.566-1 / 13 van de Franse Code de l'environnement); bovendien zijn in het plan voor snelle overstromingen (PSR), dat is opgesteld na uitgebreid overleg naar aanleiding van de storm Xynthia op 28/02/2010 (53 doden) en de overstromingen van de Var op 15/06/2010 (26 doden en vermisten), 4 prioritaire actiegebieden vastgesteld: beheersing van de stedelijke ontwikkeling in risicogebieden; verbetering van de monitoring-, voorspellings- en waarschuwingssystemen; verbetering van de betrouwbaarheid van de dijken; en ontwikkeling van een echte risicocultuur (met name door middel van lokale beschermingsplannen).
Documentatie over gebeurtenissen in het verleden, met inbegrip van historische overstromingen, was relatief versnipperd en werd daardoor soms genegeerd, behalve in speciale gevallen (zoals, in het geval van overstromingen, in bepaalde stroomgebieden van grote rivieren waar al lang bezorgdheid bestaat of, in het geval van stortregens, in de 11 departementen van de Alpen en de Pyreneeën met een (inter)departementale dienst voor het herstel van berggebieden (RTM)). In het kader van de implementatie van de Hoogwaterrichtlijn is het Franse nationale instituut voor wetenschappelijk en technologisch onderzoek op het gebied van milieu en landbouw (Irstea, voorheen Cemagref) gevraagd een methodologische gids op te stellen voor het verzamelen van historische gegevens en een specifieke databank over overstromingen in het verleden te ontwikkelen.
Daarnaast biedt Météo France voor het Franse vasteland kaarten (tot op departementaal niveau) van de hevigste regenval sinds 1958, met de bijbehorende statistieken, evenals een overzicht van veel eerdere significante gebeurtenissen. Van haar kant biedt de Caisse Centrale de Réassurance (CCR) een beknopte beschrijving van de belangrijkste overstromingen en een kaart van de getroffen gemeenten, met de kostenbereiken die overeenkomen met de uitgekeerde schadevergoedingen.
Er is een prospectieve kijk op het overstromingsrisico opgesteld voor overstromingsverschijnselen die waarschijnlijk zullen optreden als gevolg van stijgend grondwater of rivieroverstromingen.
Overstromingszoneatlassen (AZI) zijn kennisdocumenten die tot doel hebben het bestaan en de gevolgen van historische overstromingen in herinnering te brengen en de kenmerken van de gevaren voor de hoogste weerhouden overstroming (honderdjarige overstroming of historische overstroming) weer te geven; de afbakening van deze overstromingsgebieden is gebaseerd op de zogenaamde "hydrogeomorfologische" methode, die de natuurlijke werking van waterlopen bestudeert door de structuur van de valleien te analyseren; de aldus geïdentificeerde gebieden zijn potentieel onderhevig aan overstromingen, in de natuurlijke staat van de waterloop, met intensiteiten van verschillende gradaties afhankelijk van het type zone dat wordt beschreven.
De overstromingsgebiedenatlassen, waarvan sommige toegankelijk zijn op de website van Cartorisque en bijna alle op de websites van de regionale directies voor milieu, planning en huisvesting (DREAL) of de prefecturen (departementale directies voor territoria (en de zee) (DDT(M)), waren bedoeld om te worden uitgebreid naarmate de kennis zich ontwikkelde. Bij gebrek aan meer uitgewerkte kaarten vormen ze een referentie-instrument voor overheidsdepartementen en lokale autoriteiten in de verschillende taken waarvoor ze verantwoordelijk zijn (kennisgeving, toepassing van de grondwet, enz.).
Met het oog op civiele bescherming zijn er een aantal waarschuwingsbulletins uitgegeven aan prefecturen, diensten, gekozen vertegenwoordigers en het grote publiek:
Deze verschillende kaarten worden minstens twee keer per dag bijgewerkt en wanneer een departement als oranje of rood wordt geclassificeerd, wordt een specifieke bewakingsprocedure opgezet en wordt een waarschuwingsbulletin uitgegeven waarin het fenomeen wordt beschreven en advies wordt gegeven over gepast gedrag met het oog op de te verwachten gevolgen.
Vanaf niveau oranje zet de prefect van de zone of het departement een waarschuwingssysteem op voor burgemeesters, algemene raden en operationele diensten.
Deze voorspelling is niet geschikt voor de implementatie van overstromingspreventiemaatregelen voor kleine stroomgebieden: de weer-wacht bestrijkt slechts ongeveer 20.000 km waterlopen, d.w.z. slechts een deel van de waterlopen met een overstromingsrisico (de totale lengte van het riviersysteem bedraagt ongeveer 500.000 km); zonder een dergelijk systeem is het vermogen om te anticiperen op crisisbeheer onzeker, aangezien het gebruik van de weer-wachtkaart vaak moeilijk te interpreteren is, en zelfs ongeschikt is voor plotselinge overstromingen. Daarom hebben een aantal lokale overheden lokale risicovoorspellingssystemen opgezet, vaak met de steun van externe dienstverleners (beheerders van rioleringssystemen, enz.): deze voorspellingen zijn met name gebaseerd op gegevens van extra meetstations (neerslag, debiet) en realtime radarbeelden.
Het recente RSD voorziet ook in de versterking van instrumenten voor monitoring, voorspelling en waarschuwing door middel van :
Naast de algemene acties die op identieke basis door de staat worden uitgevoerd, met de nodige aanpassingen aan de aard van het risico, is er een groot aantal acties dat wordt uitgevoerd door organisaties, met name stroomgebiedorganisaties, en nationale of lokale verenigingen. Zo heeft het Europees Centrum voor de Preventie van Overstromingsrisico's (CEPRI) een netwerk opgezet voor de uitwisseling en valorisatie van knowhow voor lokale overheden, en voert het methodologische en technische studies uit naar de kwetsbaarheid van personen en goederen voor het risico van (trage) overstromingen in een bepaald gebied, of neemt het daaraan deel.
Bovendien draagt de aanwezigheid van hoogwatermarkeringspunten op lokaal niveau bij tot de bewustmaking en het behoud van het collectieve geheugen: de burgemeester moet, met de steun van de overheidsdiensten, een inventaris opmaken van de bestaande hoogwatermarkeringspunten in de delen van zijn gemeente die zijn blootgesteld aan het overstromingsrisico, dit netwerk zo nodig aanvullen om rekening te houden met historische overstromingen en ten slotte nieuwe markeringspunten aanbrengen na elke nieuwe uitzonderlijke overstroming.
Er zijn twee verschillende benaderingen nodig, afhankelijk van of we te maken hebben met een gevaar van het type trage overstroming of een gevaar van het type overstroming en uitschuring/verzachting.
In het eerste geval kunnen de hydraulische kenmerken worden beschreven aan de hand van twee of drie parameters: hoogte, snelheid en, indien van toepassing, de duur van de overstroming. De expert maakt veel gebruik van modellen die gebaseerd zijn op de wetten van de rivierhydraulica (die weinig of geen rekening houden met de concentratie van het debiet tijdens een overstroming).
In het tweede geval kan de vaste belasting niet langer verwaarloosd worden, gezien de sterke interacties tussen de vloeistoffase, de vaste fase en de bedgeometrie. De specifieke kenmerken waarmee rekening moet worden gehouden zijn talrijk en zowel de variabiliteit van de verschijnselen als de onzekerheidsniveaus zijn veel hoger dan voorheen. De deskundige zal daarom een meer naturalistische en multicriteria-benadering hanteren: hij zal proberen om, met name op basis van de voorgeschiedenis, de analyse van de locatie en haar aanleg voor risico's en, indien van toepassing, de resultaten van verschillende modelstudies, zowel de niveaus van de te verwachten intensiteit (stromingshoogte, omvang en concentratie van sedimenten, schuren, drijven, puinstromen) als de waarschijnlijkheid van schade te beoordelen.
In de verschillende gespecialiseerde methodologische gidsen over overstromingsrisicopreventieplannen (PPRI) wordt uitgelegd hoe, afhankelijk van de aard van het gevaar, het in kaart kan worden gebracht en hoe er rekening mee kan worden gehouden bij het opstellen van een overstromingsrisicopreventieplan. Dezelfde principes kunnen worden toegepast bij het opstellen van een lokaal stedenbouwkundig plan (PLU) door het gevaar er rechtstreeks in op te nemen, of bij het onderzoeken van een stedenbouwkundige aanvraag bij gebrek aan een regelgevend document of wanneer er nieuwe gegevens beschikbaar zijn (gebeurtenissen, deskundigenrapporten).
Aangezien de PPR-gids over stortvloed nog niet is gepubliceerd, raden we aan om de hoofdstukken 3, 6 en 7 van de Construire-gids te raadplegen (zie § 3.5 hieronder).
Het verminderen van de kwetsbaarheid van bestaande structuren (gebouwen, netwerken, het in stand houden van bedrijfsactiviteiten) en het adequaat herstellen van buurten die door overstromingen zijn beschadigd, zijn zeer belangrijke kwesties op nationaal niveau.
Voor elk project in een aanvaardbaar risicogebied zouden bouwers er goed aan doen zich vertrouwd te maken met de verschillende bestaande gidsen, in het bijzonder die gepubliceerd door het Ministerie van Milieu en het CEPRI; ze zouden hun documentatie ook nuttig kunnen aanvullen, in het bijzonder op het vlak van structureel ontwerp, door het boek met aanbevelingen te lezen dat ter beschikking wordt gesteld van bouwers, verzekeringnemers en ook de (Zwitserse) autoriteiten door de Vereniging van Zwitserse Kantonnale Brandverzekeringsinstellingen (VKF/AEAI) om hen in staat te stellen individuele voorzorgsmaatregelen te nemen, of het nu gaat om bestaande gebouwen of om gebouwen die nog moeten worden gebouwd.
Beschermingssystemen maken deel uit van meer algemene beleidsmaatregelen, die worden uitgevoerd op het niveau van homogene beheerseenheden, zoals die welke zijn gedefinieerd in programma's met meerdere doelstellingen, zoals grote rivieren en riviercontracten, in gespecialiseerde overstromingsprogramma's zoals het Actieprogramma voor Overstromingspreventie (PAPI) of PSR, of in RTM-programma's. Deze programma's worden uitgevoerd op het niveau van homogene beheerseenheden.
Maatregelen moeten worden gedifferentieerd naargelang het type overstroming, rekening houdend met de aard van het fenomeen en de tijd die nodig is om het te voorspellen, bijvoorbeeld; de regelgeving is vaak complex en de financiering varieert (staat, lokale overheden, wateragentschappen, enz.).
Bovendien kan, in het licht van ontwikkelingen in kennis of regelgeving, opgedane ervaring, etc., de effectiviteit van een beschermingssysteem nooit worden uitgesloten.
De beschermingsstrategie is gebaseerd op maatregelen die elkaar kunnen aanvullen, bijvoorbeeld het combineren van tijdelijke en permanente verdediging of civiele en biologische techniek:
Om operationeel te blijven, moeten alle permanente verdedigingssystemen regelmatig zorgvuldig worden gecontroleerd en vervolgens, indien nodig, het aanbevolen onderhoud ondergaan. Bijzondere aandacht moet worden besteed aan de toestand van de bedding en oevers van beken, bergstromen, sloten, afvoeren enzovoort.
Tot op heden zijn alleen constructies die zijn gebouwd om overstromingen en onderdompeling te voorkomen, onderworpen aan specifieke regelgeving, afhankelijk van hun geschatte potentiële gevaar in het licht van hun kenmerken (bijvoorbeeld in het geval van dijken, hoogte en beschermde bevolking - zie verschillende referenties hieronder); de wet bepaalt dat de exploitant niet aansprakelijk kan worden gesteld voor schade die de constructie niet heeft kunnen voorkomen, op voorwaarde dat deze is ontworpen, geëxploiteerd en onderhouden in overeenstemming met goede technische praktijken en in overeenstemming met de wettelijke en reglementaire verplichtingen (artikel L. 568-8-1 van de milieuwet). 568-8-1 van de milieuwet).
De aard en de diversiteit van de situaties waarmee de overheden, de lokale actoren en het grote publiek worden geconfronteerd, kunnen worden begrepen op basis van de feedback van eerdere gebeurtenissen: in het geval van grootschalige rampen worden deze op verzoek van de staat uitgevoerd door gespecialiseerde inspectiemissies (zie de verschillende rapporten in de bijlage); in het geval van beperktere gebeurtenissen worden deze, waar nodig, op lokaal initiatief uitgevoerd. Een van de acties in het kader van het Europese Interreg III A Alcotra PRINAT-project "Oprichting van een cluster van natuurlijke risico's in berggebieden" (2003-2007) bestond erin de standpunten te vergelijken van verschillende actoren (lokale overheden, diensten, verenigingen, enz.) die betrokken waren bij het crisisbeheer ten gevolge van stortregens.
Voor gemeenten die waarschijnlijk een crisissituatie zullen moeten beheren, kunnen we alleen maar aanraden dat de betrokken burgemeesters een al dan niet verplicht rampenplan opstellen en uitvoeren: het crisisbeheer wordt buiten de crisisperiode voorbereid, met name door middel van simulatieoefeningen, zodat ze, wanneer het moment daar is, klaar zijn om te reageren op alle aspecten van een dergelijke episode en in alle fasen ervan.
Daarnaast zijn bijzondere aandacht voor de staat van onderhoud van waterlopen en andere waterlooproutes, het onderhouden van regelmatige relaties met de beheerders van beschermingsstructuren die van invloed zijn op de gemeente (bijv. dijken, RTM-structuren), deelname aan de uitvoering, indien nodig, van een lokale risicoprognose, enz. en de doeltreffende uitoefening van politiebevoegdheden troeven voor een burgemeester die de gevolgen van mogelijke overstromingen wil beperken.
Overstromingen Uittreksel uit het MENTO van de burgemeester Laatst bijgewerkt: 27 juni 2012
Jean-Pierre Requillart
Paratronic
Industriële zone Rue des genêts
01600 REYRIEUX
T : +33(0) 4 74 00 12 70
F : +33(0) 4 74 00 02 42
Volg ons op sociale netwerken
Neem contact met ons op
Wilt u meer weten over onze producten of diensten? Bel ons direct op
+33(0) 4 74 00 12 70 of schrijf ons.